Kimyasal Türler Arası Etkileşimler

Türlerin Lewis Yapıları

Güçlü etkileşimlerin oluşmasını sağlayan elektron alışverişi veya ortaklaşa kullanım gibi kavramların anlaşılmasını kolaylaştırmak amacı ile Lewis yapılarının (elektron-nokta formülü) nasıl yazıldığını bilmek gerekir.

Kimyasal türler atom, iyon ve moleküldür. Bu türlerin tepkimeye girip yeni türler oluşturması ile kimyasal reaksiyonlar gerçekleşir.

Kimyasal Türlerin Lewis Yapılarının Yazılmasında Kurallar

1) Kimyasal tür atom ise aşağıdaki işlem basamaklarına göre Lewis yapısı yazılır:

Elementin sembolünün çevresinde sadece son yörüngedeki elektronlar (değerlik elektronları) gösterilir.

Atomun başka bir element atomu ile ortaklanmamış elektron çifti “iki nokta” ile bir elektron ise “tek nokta” ile gösterilir. Periyodik sistemde gruplara göre bazı element atomlarının Lewis yapıları aşağıdaki tabloda verilmiştir:

Gruplara göre atomların Lewis yapıları
Gruplara göre atomların Lewis yapıları

2) Kimyasal tür iyon ise elementin sembolü yazılır. Son yörüngedeki elektronları birer nokta ile sembol etrafında gösterilir. İyon yüküne göre alınan veya verilen elektronlar eklenir veya çıkarılır. Son durumda noktalarla gösterilen elektronlar varsa köşeli parantezin üzerine yük yazılır. Lewis yapısında yazılacak elektron kalmamışsa tür paranteze alınmaz. Bazı iyonların Lewis yapıları tabloda gösterilmiştir.

Bazı taneciklerin katman-elektron dağılımları ve Lewis yapılarının gösterilmesi
Bazı taneciklerin katman-elektron dağılımları ve Lewis yapılarının gösterilmesi

3) Lewis yapıları yazılırken aynı tür atomların sembolleri yazılır. Ortaklaşa kullanılan elektronlar atomların sembollerinin arasında olmak üzere bütün son yörünge elektronları noktalarla gösterilir. Farklı tür atomlardan oluşan kovalent veya iyonik bileşiklerde ise yapabileceği bağ sayısı fazla olan atom merkeze yazılarak diğer yan atomlar merkez atomunun etrafında gösterilir. Benzer şekilde değerlik elektronlarının tamamı sembollerin etrafında noktalarla gösterilir.

Bir element molekülü olan H2 ’in Lewis yapısını görelim:

H2 ’in Lewis yapısı

Bir element molekülü olan O2’in Lewis yapısını görelim:

O2 ’in Lewis yapısı

Bir bileşik molekülü olan HF’in Lewis yapısını görelim:HF’in Lewis yapısı

Sodyum (Na+ ) ve klorür (CI– ) iyonlarının NaCI iyonik bileşiğini oluşturmasını Lewis yapıları ile görelim:

NaCI iyonik bileşiğini oluşturmasını Lewis yapıları

Benzer şekilde CaF2 iyonik bileşiğinin oluşumunu Lewis yapıları ile görelim:

CaF2  iyonik bileşiğinin oluşumunu Lewis yapıları

AIH3 iyonik bileşiğinin oluşumunu Lewis yapıları ile göstererek türler arası bağları tanımlayalım:

AIH3  iyonik bileşiğinin oluşumunu Lewis yapıları

Alüminyum (AI) 3A grubunda metal, hidrojen 1A grubunda ametal olduğu için elektron alışverişi ile oluşan bileşikte üç tane özdeş iyonik bağ vardır.

K2 O iyonik bileşiğinin oluşumunu Lewis yapıları ile göstererek türler arası bağları tanımlayalım:

K2 O iyonik bileşiğinin oluşumunu Lewis yapıları

Potasyum (K) 1A grubunda metal, oksijen (O) 6A grubunda ametaldir. İki tane potasyum atomu, birer elektronlarını oksijen atomuna verir. Oluşan zıt yüklü iyonlar arasında iki tane özdeş iyonik bağ oluşur.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu