Asit – baz tepkimesi nedir? Asit – baz tepkimeleri

Asitler ve bazlar kimyada önemli bileşik sınıflarındandır. Günlük hayatta kullandığımız maddelerin birçoğunun yapısında asitler ve bazlar bulunur. Canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürmelerinde asitlerin önemi büyüktür. Mide öz suyu besinlerin sindirimi için %0,4 oranında hidroklorik asit içerir. Proteinlerin oluşumunda amino asitlerin önemi tartışılmaz bir gerçektir. Elma, limon, portakal, ısırgan otu gibi meyvelerin ve sebzelerin büyük çoğunluğu asidiktir. Kabartma tozu, amonyak, sabun ise bazik özellikteki maddelerdir.

Bazların asitlerle tepkimeye girmesiyle önemli bir diğer bileşik sınıfı olan tuz ve genellikle su oluşur. Bu tepkimelere nötrleşme (nötralleşme) tepkimeleri adı verilir. Nötrleşme tepkimeleri asitlerin ve bazların sulu çözeltileri arasında gerçekleşir. Bu nedenle tepkimede oluşan tuz, çözelti içinde iyonlarına ayrılmış hâlde bulunur. Asit-baz tepkimeleri genel olarak Asit + Baz —-> Tuz + Su şeklinde gösterilir.

Asit-baz tepkime denklemlerini yazabilmek için asitlerin ve bazların formüllerini bilmek gerekir. Aşağıdaki tabloda bazı asitlerin ve bazların adları ile formülleri verilmiştir. Bunları inceleyiniz.

HCl ve NaOH’in sulu çözeltileri karıştırıldığında HCl asidinin hidrojen (H+) iyonu ile NaOH bazının hidroksit (OH-) iyonu birleşerek suyu oluşturur. NaOH bazının katyonu (Na+) ile HCl asidinin anyonu (Cl-) birleşerek NaCl tuzunu oluşturur. Asidin hidrojen iyonu ile bazın hidroksit iyonunun birleşerek su molekülünü oluşturmasına nötrleşme denir.

Nötrleşme tepkimesinde 1 mol H+ iyonu ile 1 mol OH- iyonu birleşir. Bu nedenle tepkime denklemi denkleştirilirken bu birleşme oranı göz önünde bulundurularak uygun bileşiklerin formülleri önüne gerekli katsayılar yazılmalıdır.

Yukarıdaki tepkimede H+ ve OH- iyonlarının bire bir oranda birleşmesi dikkate alınarak denkleştirme yapılmış ve KOH bileşiğinin formülü önüne 2 katsayısı yazılmıştır.