Asit Yağmurlarının Oluşumu, Asit Yağmurları Nasıl Oluşur?
Elektrik santrallerinin, taşıtlardan çıkan egzoz dumanlarının, bilinçsiz kullanılan gübrenin asit yağmurlarına neden olabileceğini düşündünüz mü?
Saf su nötr olduğu hâlde yağmur suyu az da olsa neden asidiktir? Saf suyun pH değeri 7, yağmur suyunun pH değeri yaklaşık 5,6ʼdır. Bu değer bize yağmur suyunun az da olsa asidik özellikte olduğunu gösterir. Yağmur suyunun asitliğine neden olan faktörler karbon dioksit, azot oksitler ve kükürt dioksitlerdir (Görsel 3.3.4). Havadaki karbon dioksit yağmur suyunda çözünerek karbonik asit (H2CO3) oluşturur.
Karbonik asitten gelen H+iyonları yağmur suyunun pH’ını düşürür. Yağmur suyunun asidik olmasının bir diğer nedeni NO, NO2 gibi azot oksitlerdir (NOX). Havada az miktarda bulunan atmosferik bir gaz olan azot ve oksijenin bir kısmı yüksek sıcaklıklarda, güneş ışığı, yıldırım veya şimşek etkisiyle tepkimeye girerek NO2, NO gibi azot oksitleri oluşturur. NO su ile tepkimeye girmez fakat oksijenle tepkimesinden oluşan NO2 su ile tepkimeye girerek asit oluşturur.
Oluşan HNO3 iyonlaşarak H+ iyonu verir. H+ iyonu, yine yağmur suyunun pHʼını düşürür.
Yağmur suyunun pH’ının 5,6 dolayında olması çevre tarafından tolere edilebilir. Genellikle pHʼı 4,6ʼdan daha küçük değere sahip olan yağmurlara asit yağmurları denir. Yağmur suyunun pHʼının düşmesinin nedeni endüstrinin gelişmesi, enerji tüketiminin artmasıdır (özellikle santrallerde kükürt içeren kömür ve petrol gibi fosil yakıtların yakılması). Fosil yakıtların yakılması sonucu açığa çıkan kükürt havadaki oksijenle tepkimeye girerek SO2 ve SO3 oluşturur.
