Genel Kimya

Atom Bombasını Kim Yaptı, Atom Bombası Nasıl Yapıldı?

Ilk bomba Hirosima kentinde patladi. Bu patlamayla 140.000 kisi bir anda yok oldu. Bir o kadari da yaralandi. Bununla da yetinmeyen ABD, 3 gün sonra yani 9 Agustos 1945’te bu sefer Nagasaki ‘ye kinini kustu. Bombanin muhatabi bu sefer Nagasaki’li masumlardi. Bu patlamayla da 80.000 kisi öldü.

Atom Bombasi’nin fiziksel olarak icadi 1911 yilinda gerçeklesmesine ragmen, gücü ve etkileri 1930’lu yillarin sonuna kadar anlasilamadi. Atom enerjisinin silahlarda kullanilmasini ilk olarak düsünen ve kismen uygulayan Almanlardir. 1939 Agustos’ta fizikçi Albert Einstein bir mektupla baskan Roosevelt’i uyararak, Atom Enerjisi’nin Dünya üzerindeki en etkili güç oldugunu belirtti. Bu mektup üzerine ABD, Manhattan Project olarak bilinen, gerçekte Atom Enerjisinin insanlari nasil öldürebilir hale getirilebilecegi, doga ve çevreye nasil daha fazla zarar verebilecegini arastiran projeyi baslatti. 1945 yilinda Manhattan Proje’sine bagli olarak çalisan 40 labarotuar ve 200.000 bilimadami bulunmaktaydi. Bu sayi o sirada ABD’deki tüm makine sektöründe çalisan isçi sayisindan bile fazlaydi. 16 Temmuz 1945’te Manhattan Projesinin ilk meyvasi olan “Fat Man” isimli ilk atom bombasi New Mexico’nun Alamogordo bölgesinde denendi. Bu yeryüzündeki ilk patlamaydi. Doga atom enerjisi’nin korkunç yüzüyle ilk defa karsilasmis oldu. 2. Dünya Savasi’nin neredeyse bitmesine ragmen Baskan Harry Truman aslinda Fat Boy’un denenmesinden çok önce bu bombayi Japonya üzerinde denemeye karar vermisti. Hirs, öldürme istegi , kisisel bozukluklar ve intikam duygulari bunun baslica nedenleri arasinda sayilabilir. Üzerinde bu kadar konusulan, binlerce insanin hayatina malolan bu atom bombasinin enerjisi nerden gelmekteydi? Atom’un çekirdekilerinde çok sayida proton ve nötron bulunan belirli atom türleri radyoaktiftir ve bunlar karasizdir. Aniden parçalanabilirler. Baska atom türleri ise bir nötron ile bombalandiklarinda parçalanirlar. Bu olayda çekirdegin kütle sayisi geçici olarak bir artar ve enerji açiga çikmak suretiyle, tüm çekirdek ikiye bölünür. Kütle numarasi 235 olan bir plütonyum türünün birer atomu bu sekilde bölünerek ayni zamanda ortama enerji de verirler. Uranyum 235 iki veya üç nötron, plutonyum 239 ise daha fazla nötron yayar. Atom bombasinda ya uranyum 235 ya da plutonyum 239 kullanilir. Bir nötron ile bombalandiktan sonra bu elementlerin bir atomu birçok nötron yayar ve zincir reaksiyonu olusur. Atomlarin yeterli konsantrasyonda olmalari halinde bu nötronlar komsu atomlarla çarpisir ve onlar tarafindan tekrar bombalanirlar. Böylece komsu atomlarda fisyon olusur ve daha fazla nötron açiga çikar. Böylece devam eden zincir reaksiyonu gittikçe daha fazla nötron ve enerji üretir. Ortamin uygun olmasi halinde sonuç olarak büyük bir patlama olusur. Bir patlamaya yol açmak için gerekli fisyon yapabilen malzeme miktarina kritik kütle veya tetikleme miktari denir. Zincir reaksiyonu hemen basladigindan bu malzeme herbiri kritik boyutundan daha küçük parçalar halinde tutulmaktadir. Bu parçalar kritik üstü büyük bir parçada birlestiriler ve patlama aninda nötronlarla bombardiman edilir. Fisyon yapan her atomunaçiga çikardigi enerji küçük olmakla birlikte, bu atomlarin milyarlarcasinin toplam enerjisi patlamaya yol açar. Ancak bu enerjinin kütle esdegeri düsüktür. Örnegin Nagasaki’ye atilan bomba bir metal paranin 1/3 agirligina esdeger miktarda enerji açiga çikarmistir. Atom Bombasi’nin enerjisi iste bu zincir reaksiyonu ve Einstein’in ünlü E = mc² formülüne dayanir. Hirosima’ya atilan ilk bomba olan Little Boy’un içinde temel olarak iki Uranyum-235 parçacigi bulunuyordu. Klasik bombalarda kullanilan bir tetik mekanizmasi ve barometre sayesinde bomba sehirden hedeflenen yükseklikte oldugu anda patlatildi. Ne olursa olsun, Atom Enerjisi’ni hala savunanlar olabilir. Insanlik yasanilanlari unutur ancak doga hiçbir zaman sizleri unutmayacak ve affetmeyecektir..

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu