Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları

Hazır Gıdalar ve Doğal Gıdalar Arasındaki Farklar

lezzetleri deneme, tüketme tutkusu, hazırlamak için zahmet gerektirmemesi, tüketime hazır, ayaküstü tüketilebilir ve el yapımına göre ucuz olması nedeniyle hazır gıdalar son yıllarda çokça tercih edilmektedir.

Üretiminde hiçbir kimyasal gübre ve katkı maddesi kullanılmayan, kaynağından elde edildiği gibi kullanılan herhangi bir işlemden geçmemiş gıda maddelerine doğal gıda denir. Doğal gıdalar oksitlenme, mikroorganizmalar vb. nedenlerle uzun süre saklanamaz. Tüketilmesi kolay, raf ömrü uzun, koruyucu, renklendirici gibi çeşitli kimyasallar içeren besin maddelerine hazır gıda denir. Hazır gıdalara bozulmayı önlemek, göze güzel görünmesini sağlamak amacıyla birçok kimyasal madde katılır. Bu kimyasal maddeler koruyucular, renklendiriciler, emülsiyonlaştırıcılar, tatlandırıcılar şeklinde sınıflandırılabilir.

Koruyucular (Antimikrobiyal Maddeler)

Hazır gıdalarda oluşabilecek bakteri, küf ve maya bozulmasına karşı gıdayı korumak, raf ömrünü uzatmak, doğal renk ve aromayı korumak, pH değerini ayarlamak amacıyla kullanılır. Sosis, salam gibi birçok hazır gıdada kullanılır. Hazır gıdalarda kullanılan koruyucular nitrit, nitrat, kükürt dioksit, benzoik asit, propiyonik asit, sorbik asit gibi kimyasallardır. Bu kimyasallar kanserojen etkiye sahiptirler.

Renklendiriciler (Gıda Boyaları)

Hazır gıdayı çekici hâle getirmek için kullanılan doğal ve sentetik kimyasallardır. Şekerleme, dondurma, sakız, sosis, reçel gibi birçok hazır gıdada kullanılır. Astım, deri döküntüleri, migren, erken doğum, kanser, tiroid tümörü, kromozom zedelenmesi, çocuklarda hiperaktivite, davranış bozukluğu gibi hastalıklara ve aşırı duyarlılığa neden olabilir.

Emülgatörler (Emülsiyonlaştırıcılar)

Genel olarak tüketiciler heterojen gıda görüntüsünden hoşlanmazlar. Bu nedenle hazır gıdalara homojen görüntü kazandırmak için gıda emülgatörleri katılır. Emülgatörler; gıda-su, yağ-su-gıda gibi hetereojen bileşenlerin birbirine karışmasını sağlar. Emülgatörler hazır çorbalar, tatlılar gibi birçok hazır gıdada kullanılmaktadır.

Tatlandırıcılar

Hazır gıdanın lezzetini ve aromasını daha çekici hâle getirmek ve gıdanın tatlı olmasını sağlamak amacıyla kullanılır. Sakız, şekerleme, bisküvi, soda, meşrubat, enerji içeceği, diyet ürünü, kolalı içecek, hazır köfte harcı, et suyu tableti, hazır çorba, cips, kraker, salam, sosis, hamburger gibi birçok hazır gıdanın üretiminde kullanılır.

Tatlandırıcılar doğal (pancar şekeri gibi) veya yapay olabilmektedir. Hazır gıdalarda gıda maliyetini düşürmek için genellikle sentetik tatlandırıcılar kullanılır. Çünkü yapay tatlandırıcılar, doğal tatlandırıcılara göre daha ucuz ve daha tatlıdır. Tatlandırıcılar alerjiye, kalp ve sindirim sistemi hastalıklarına, tümör oluşumuna ve kanserlere neden olabileceği gibi toksik etki de göstermektedir. Hamile veya emziren kadınlarda da çeşitli hastalıklara neden olabilir.

Pastörizasyon ve UHT

Genellikle süt ve süt ürünleri pastörizasyon veya UHT ile işlenerek dayanıklı hâle getirilir. Pastörizasyon, besinlerdeki mikrobik büyümeyi yavaşlatır fakat patojen mikroorganizmaları tamamen yok etmez. Pastörizasyonun amacı kullanma tarihine kadar, pastörize ürünün içinde yaşayan patojen sayısını, hastalığa neden olmayacak şekilde azaltmaktır.

UHT işleminde ise sütün yapısındaki bütün mikroorganizmalar öldürülür. Ürünün raf ömrü artarken besin değeri kaybolur. Günlük hayatta kullanımı her geçen gün artan hazır gıdaları seçerken ve tüketirken dikkat etmek gerekir. Hazır gıdalar içlerindeki maddeler nedeniyle insan sağlığına zarar verebilir. Başta obezite olmak üzere birçok hastalığa neden olur. Yeterince vitamin içermedikleri için vücut direncini düşürebilir, hafıza gelişimini engelleyebilir. Katkı maddeleri dışında hazır gıdalarda kullanılan yağlar, genellikle ucuz ve sağlıksız olduğu için damar tıkanıklıklarına yol açarak kalp krizine neden olabilir. Birçok katkı maddesi sentetik olduğu için vücutta alerji ve toksik etki gösterebilir.

Patojen bakterileri ortadan kaldırmak için düşük sıcaklık-uzun süreli pastörizasyon (LTLT) yöntemi kullanılarak ürün 30 dakika boyunca 63 oCʼta tutulur. Yüksek sıcaklık-kısa süreli pastörizasyon (HTST) işleminde ise 15 saniye boyunca 72 oCʼa kadar ısıtılır. Ultra yüksek sıcaklıkta (UHT) pastörizasyonda ise süt ve süt ürünleri 2 saniye boyunca en az 138 oCʼa kadar ısıtılır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu